نیکولای چائوشِسکو (به رومانیایی: Nicolae Ceaușescu) (رومانیایی: [nikoˈla.e tʃe̯a.uˈʃesku] (زاده ۲۶ ژانویهٔ ۱۹۱۸ – درگذشته ۲۵ دسامبر ۱۹۸۹) سیاست‌مدار و دیکتاتور کمونیست رومانیایی بود. او دبیرکل حزب کمونیست رومانی و از سال ۱۹۶۵ تا سرنگونی و اعدامش در انقلاب رومانی در دسامبر ۱۹۸۹, که بخشی از خیزش‌های ضد کمونیستی در اروپای شرقی در آن سال بود، دومین و آخرین رئیس‌جمهور جمهوری سوسیالیستی رومانی بود.
چائوشسکو که متولد ۱۹۱۸ در سکورنیچشت بود، از اعضای جنبش جوانان کمونیست رومانی بود. چائوشسکو در دولت سوسیالیستی گئورگی گئورگیو-دژ ترقی کرد و پس از مرگ گئورگیو-دژ در سال ۱۹۶۵، به عنوان دبیرکل به رهبری حزب کمونیست رومانی رسید.[۱]
او پس از رسیدن به قدرت سانسور مطبوعات را سبک کرد و آشکارا حمله پیمان ورشو به چکسلواکی را در سخنرانی ۲۱ اوت ۱۹۶۸ خود، که باعث اوج‌گیری محبوبیتش شد، محکوم کرد. به هر روی، دوره ثبات پس از آن کوتاه بود چرا که حکومت کوتاهی بعد تمامیت‌خواه شد و سرکوبگرترین حکومت در بلوک شرق در آن زمان تلقی می‌شد. پلیس مخفی او، سکوریتاته، مسئول نظارت گسترده و نیز سرکوب شدید و نقض حقوق بشر درون کشور بود، و رسانه‌ها و مطبوعات را کنترل می‌کرد. سو مدیریت اقتصادی ناشی از پروژه‌های نفتی ناکام در دهه ۱۹۷۰ بدهی‌های خارجی سر به فلک کشیده را برای رومانی به بار آورد. تلاش‌های چائوشسکو برای پیاده‌سازی سیاست‌هایی برای رشد قابل توجه جمعیت باعث شمار فزاینده ای از سقط جنین‌های ناایمن شد و شمار یتیمان در نهادهای دولتی را افزایش داد. در سال ۱۹۸۲، چائوشسکو به دولت دستور داد در تلاش برای بازپرداخت این بدهی‌ها بیشتر تولید کشاورزی و صنعتی کشور را صادر کند. کمبودهایی که در پی آن بروز کرد استانداردهای زندگی را شدیداً کاهش داد، منجر به سهمیه بندی سنگین غذا، آب، گرمایش، برق، دارو و دیگر ملزومات شد. کیش شخصیت او به‌طور بی‌سابقه ای بالا گرفت و خویشاوندسالاری گسترده و تیره شدن شدید روابط خارجی حتی با اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در پی آن بروز کرد.
با تظاهرات معترضین ضد حکومت در تیمیشوارا در دسامبر ۱۹۸۹، او تظاهرکنندگان را تهدیدی سیاسی تلقی کرد و به نیروهای نظامی دستور داد در ۱۷ دسامبر آتش بگشایند، که تلفات و جراحات بسیاری را موجب شد. افشای مسئولیت چائوشسکو باعث پراکنده شدن عظیم شورش و ناآرامی مدنی در سراسر کشور شد.[۲] تظاهرات‌ها که به بوخارست کشیده شد، به انقلاب رومانی موسوم شد—تنها سرنگونی خشونت بار یک حکومت کمونیستی در جریان انقلاب‌های ۱۹۸۹.[۳] چائوشسکو و زنش النا چائوشسکو با یک بالگرد از پایتخت فرار کردند، ولی پس از ریزش نیروهای مسلح توسط ارتش دستگیر شدند. هر دو پس از محاکمه و محکوم شدن به خرابکاری اقتصادی و نسل‌کشی،[۴] به مرگ محکوم و در ۲۵ دسامبر فوراً تیرباران شدند.[۵] چند دقیقه بعد، آن دو در برابر جوخه آتش قرار گرفته و تیرباران شدند. کشتن آن‌ها واپسین اعدام در رومانی پیش از لغو قانون اعدام در ۷ ژانویه ۱۹۹۰ بود. انقلاب مردم رومانی بر ضد چائوشسکو از سفر به ایران تا اعدام فقط در 9 روز طول کشید .