مهندسین علوم دامی در سطح مزارع دامپروری مراقب هستند که آنتی بیوتیک ها در غذای دام مصرف نشوند بلکه با استفاده از علوم مدیریت، فیزیولوژی تغذیه و ژنتیک، دامها را طوری پرورش دهند که نیاز به استفاده از آنتی بیوتیک و دارو در پرورش به حداقل برسد.
رشته مهندسی علوم دامی چیست؟
اهمیت رشته کشاورزی:
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، رشته های کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار هستند چرا که نقش مهمی در تامین غذای مردم هر کشور برعهده دارند. اهمیت رشته های کشاورزی با این موضوع بیتشر روشن می شود که استقلال هر سرزمین در مقام نخست به استقلال محصولات استراتژیک (غذا) بستگی دارد. فلذا لازم است دانش آموزان و دانشجویان مستعد جذب این رشته ها شده و با ارتقا علوم کشاورزی، وابستگی کشور را به واردات محصولات غذایی کاهش دهند.
اهمیت رشته مهندسی علوم دامی: رشته مهندسی علوم دامی بدان جهت " مهندسی " نامیده شده است که در واقع در این رشته از تلفیق تکنولوژی علوم مهندسی و دامپروری استفاده می شود. مهندسی علوم دامی ترکیبی از رشتههای زیست شناسی، ژنتیک، تغذیه، مکانیک، عمران، الکترونیک، کامپیوتر و بیوشیمی است. برای مثال یکی از موضوعات مطرح در این رشته ساخت و استفاده از تجهیزات کامپیوتری برای اندازه گیری اتوماتیک تولید شیر است. تعریف دیگری از رشته علوم دامی: علوم دامی ، علم و فن آوری مورد استفاده در پرورش حیوانات برای به دست آوردن محصولات یا خدمات انسانی (گوشت، شیر، تخم مرغ، پشم، کشش، تفریحی و اوقات فراغت، ورزش سوارکاری، و غیره) است.بعبارت دیگر، یک رشته جامع و یکپارچه است که در آن برنامه های کاربردی خاص از چندین رشته وجود دارد: ژنتیک حیوانی، فیزیولوژی جانوری (از جمله تولید مثل و تغذیه)، رفتارشناسی، اپیدمیولوژی، بهداشت، جایگاه و مکانیزاسیون، بوم شناسی، آمار و علوم کامپیوتر، و همچنین شاخه های مختلف علوم انسانی (جامعه شناسی، روانشناسی، حقوق، تاریخ، اقتصاد). برای مثال بمنظور طراحی ساختمان های دامپروری و سالن های پرورش مغ گوشتی مهندس دامپروری باید با فیزیک پایه و عدد ارشمیدس آشنا باشد. ملاحظه می گردد که این رشته بسیار متنوع است و بخش های بزرگی از اقتصاد صنایع بالا دستی را در بر می گیرد. سیستم تولید غذا در حال حاضر نه تنها باید توانایی خود را برای تغذیه مردم فزاینده شهرها نشان دهد بلکه به معادله پیچیده صادرات، حفظ محیط زیست ، مسائل اجتماعی و بهداشتی نیز بپردازند.در این میان روشهای اگرواکولوژی با ترکیب نوآوری های تکنولوژیکی و سازمانی، می تواند پاسخ این معادله پیچیده را فراهم کند. برای مثال ممانعت از استفاده از مصرف انتی بیوتیک ها در خوراک دام وطیور و جلوگیری از بروز مقاومت دارویی در انسان، وظیفه ای است که تنها از عهده متخصصین علوم دامی بر می اید و رابطه نزدیکی با سلامتی جوامع بشری دارد. با پیچیده تر شدن جوامع انسانی و بزرگتر شدن جمعیت های شهری و نیاز به تامین پروتئین حیوانی سالم، من البعد نمی توان انتظار داشت که مواد غذایی سالم بصورت اتوماتیک و پایدار توسط جوامع روستایی تولید می شود چرا که نیاز است وزارت کشاورزی با بهره گیری از تخصص مهندسین کشاورزی و علوم دامی در جهت رفع نیاز های جامعه رو به رشد ایران به غذای سالم اهتمام بیشتری به خرج دهد. حدود 40 سال پیش هدف دامپروری افزایش تولید شیر و گوشت بوده است ولی امروزه تولید پایدار محصولات پروزتئینی مد نظر است. امروزه نتایج تحقیقات نشان داده است که اگر ما بتوانیم دام های مقاوم به بیماری پرورش دهیم نیاز نیست که داروهای زیادی توسط انسان مصرف شود. بعبارت دیگر یکی از راههای کاهش مصرف دارو، اصلاح ژنتیکی دام در جهت مقاومت نسبت به بیماری ها است. سازمان ملل درباره مقاومت آنتی بیوتیکی هشدار داده است:زیادهروی و سوءمصرف داروهای آنتی بیوتیک در کنار مصرف فزاینده این داروها در بخش دامداری و کشاورزی، از مهمترین عوامل گسترش و رشد مقاومت آنتی بیوتیکی در سراسر جهان هستند.
رشته مهندسی علوم دامی رابطه مستقیمی با سلامتی جامعه دارد و یکی از وظایف مهندسان علوم دامی نظارت بر کیفیت محصولات پروتئینی می باشد برای مثال باید نظارت بر نحوه برداشت ذرت علوفه ای برای تهیه ذرت سیلو شده شود تا آلودگی ذرت سیلو شده به قارچها کاهش یابد و در نهایت از ورود قارچها به بدن گاو شیری جلوگیری بعمل آمده و شیر سالمی به تغذیه انسان برسد. یا مثال دیگر تولید گوشت مرغ طبیعی و بدون استفاده از آنتی بیوتیک ها است. متاسفانه امرزوه استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش مرغ موجب بروز مقاومت میکروبی نسبت به آنتی بیوتیک ها شده است که با استفاده از علوم مرتبط با دامپروری، قابل پیشگیری است.