هر خاکی دارای یک ظرفیت تبادل کاتیونی است، یعنی ذرات خاک داری بار منفی هستند که بسته به میزان درصد رس خاک و ماده آلی خاک و ... می توانند مقدار مشخصی کاتیون که بار مثبت دارد( کلسیم، منیزیم ، سدیم پتاسیم و ..) در خودشان نگه دارند.
در یک خاک ایده آل بیشتر این ظرفیت را کاتیون های کلسیم و بعد از آن منیزیم تشکیل میدهند و سدیم درصد کمی را اشغال میکند.
وقتی درصدی از این ظرفیت که سدیم اشغال میکند بیشتر از یک حدی بشود، کیفیت خاک کم خواهد شد، آب در آن به سختی نفوذ میکند، تهویه اش دچار مشکل میشود و ...
برای این که این مشکل را حل کنند باید سدیم تبادلی اضافه را به یک نحوی خارج کنند. آیا با آب شویی به تنهایی میشود؟ خیر! چون ذرات با بار منفی خاک، سدیم رو نگه داشتند و نمیگذارند آبشویی بشود.
پس باید چکار کنیم؟ بیایم به یک طریقی سدیم رو از این ذرات جدا کنیم. که بهترین راه حل اضافه کردن یک کاتیون با تمایل بیشتر نسبت به سدیم برای جذب شدن به ذرات خاک است که کاتیون کلسیم این کار را انجام میدهد.
️پس اگر ما کلسیم محلول خاک را افزایش بدهیم باعث میشود تا کلسیم ها بروند جای سدیم های چسبیده به ذرات خاک را بگیرند و سدیم ها بیایند در فاز محلول و با آبشویی از دسترس ریشه خارج بشوند. حالا چطوری کلسیم محلول خاک را اضافه کنیم؟
دو راه دارد. یا باید به صورت مستقیم یک منبع کلسیمی مثل گچ به خاک اضافه کنیم. یا باید اگر در خاکمان آهک داریم آن را به یک روشی به نمک با حلالیت بیشتر تبدیل کنیم تا کلسیم محلولمان بیشتر شود که به این میگویند روش غیر مستقیم.
در این روش اسید به خاک میدهند. اسید(مثلا اسید سولفوریک) با آهک واکنش میدهد و میشود گچ که حلالیت آن تقریبا ۱۰۰ برابر بیشتر از آهک بوده و کلسیم محلول خاک افزایش پیدا میکند.