سوره بلد در عين كوتاهى حقايق بزرگى را در بردارد.
در قسمت اول اين سوره بعد از ذكر سوگندهاى پرمعنايى اشاره به اين حقيقت شده كه زندگى انسان در عالم دنيا همواره توأم با مشكلات و رنج است، تا از يك سو خود را براى رفتن به جنگ مشكلات آماده سازد، و از سوى ديگر انتظار آرامش و آسودگى مطلق را در اين جهان از سر بيرون كند، آرامش مطلق تنها در زندگى آخرت امكان پذير است و بس؛
در بخش ديگرى از اين سوره قسمتى از مهمترين نعمتهاى الهى را بر انسان مى شمرد، و سپس به ناسپاسى او در مقابل اين نعمت‌ها اشاره مى كند؛
در آخرين بخش اين سوره مردم را به دو گروه: اصحاب‌الميمنة و اصحاب‌المشئمة تقسيم كرده، و گوشه اى از صفات اعمال گروه اول (مؤمنان صالح) و سپس سرنوشت آنها را بيان مى كند، و بعد به نقطه مقابل آنها يعنى كافران و مجرمان و سرنوشت آنها مى پردازد.[10]
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب گويد: رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «كسى كه سوره بلد را قرائت كند خدا او را امان از خشم خويش در روز قيامت عطا فرمايد».
ابوبصير از امام صادق عليه‌السلام روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره بلد را در نماز واجبش بخواند در دنيا معروف شود كه از صالحين است و در آخرت معروف گردد كه براى او در نزد خدا مكان و مرتبه است و از رفيقان پيامبران و شهيدان و صالحين خواهد بود
فضای نزول سوره بلد هدایتی و تربیتی است زیرا که خداوند متعال در این سوره عنوان نموده است که خلقت انسان بر رنج و مشقت پايه گذارى شده، هيچ كارى از كارهاى زندگى خالى از مشقت و زحمت نيست، راحتى خالص فقط در آخرت ميسر است، پس چه بهتر كه انسان بر تكاليف و فرموده هاى خدا صبر و عمل كند و رنج ترك معصيت را بر خود هموار سازد و داخل عقبه اطعام گرسنگان و اكرام يتيمان شود تا از اصحاب يمين و نيكوكاران گردد و گرنه آخرتش مانند دنيا پر از عذاب و رنج خواهد بود