پیروز یکم هجدهمین شاهنشاه ایرانیان و انیرانیان از دودمان ساسانی بود که از ۴۵۹ تا ۴۸۴ میلادی بر ایرانشهر فرمان راند. پیروز فرزند یزدگرد دوم بود و برای نشستن بر تخت شاهنشاهی ایران با برادر خود هرمز سوم جنگید و در نهایت پیروز شد. پیروز شاهنشاه مبارزی بود و بیشتر دوران خود را در جنگ‌ها سپری کرد. وی در ابتدا با موفقیت شورشی که در آلبانیای قفقاز روی داده بود را سرکوب کرد و سپس به صورت قطعی کیداریان را شکست داد. با این حال در مبارزه با هپتالیان چندان موفق نبود و سرانجام در جنگ با آنان جان خود را از دست داد. در زمان شاهنشاهی پیروز قحطی‌ای که مدت آن را هفت سال نوشته‌اند، در ایران روی داد اما گفته شده که این شاهنشاه از خود درایت زیادی نشان داده و آن را تا جای ممکن مهار کرد. پس از کشته شدن پیروز در نبرد هرات، وزرگان ساسانی به رهبری سوخرا و شاپور مهران برادرش بلاش را به عنوان شاهنشاه جدید برگزیدند