داستان ضحاک و کاوه آهنگر و فریدون در شاهنامه را می‌توان از برجسته‌ترین بخش‌های اساطیری این کتاب گران‌سنگ دانست. در این داستان در ابتدا با پادشاهی درست‌کارانۀ جمشید روبرو هستیم، اما راه او به کژی و غرور می‌گراید و خود و ایران را به سوی تباهی سوق می‌دهد. بعد از شکست و مرگ دردناک جمشید، دوران حکم‌فرمایی ضحاک اهریمن‌خوی فرا می‌رسد. او بسیار کس از مردمان ایران زمین را می‌کشد و ستم‌گری‌های بی‌شماری را به انجام می‌رساند. با وجود تباه‌کاری‌های فراوان ضحاک، سرانجام دوران او نیز به واسطۀ قیام کاوۀ آهنگر و فریدون و مردم ایران، به پایان می‌رسد و جز عبرتی برای خواننده بر جای نمی‌گذارد. نقاشی بالا بین سال‌های 1525 تا 1535 میلادی به دست میرمصّور ترمذی، مینیاتوریست نامدار دورۀ صفوی خلق شده است.