ماجرای فروپاشی عثمانی

عثمانی در نقش کشوری حائل چگونه از هم پاشید؟ داستان آنچه در جریان قرارداد سایکس پیکو بر سر امپراطوری عثمانی آمد، اکنون برای امروز ما در ایران بیش از همیشه دیدنی و شنیدنی است. صد سال پیش، عثمانی یکی از پنج امپراطوری بزرگ جهان بود. سرزمین پهناوری که در جریان قرارداد سایس-پیکو بین انگلیس و فرانسه تقسیم، و به چند کشور کوچک تجزیه شد. اواخر قرن نوزده میلادی ترک‌های جوان با ایده‌های تجددگرایانه و به قصد شراکت دادن عثمانی در جهان جدید، قدرت را به دست گرفتند، اما عملا از ایجاد قدرت درونی در سرزمین پهناور خود عاجز ماندند و در نهایت کشورشان تبدیل به نقش‌آفرینی در جناح بریتانیا در میانه بازی بزرگ (نزاع میان بریتانیا و روسیه) شد. نتیجه نهایی این حضور وابسته و غیر مستقل در سیاست جهان این بود که؛ در پایان جنگ اول جهانی عثمانی که قصد نداشت در جنگ در هیچ طرفی باشد، از هم پاشید و تجزیه شد. ماجرای فروپاشی عثمانی داستان کشورهایی است که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند در سیاست جهانی نقش مستقل و خودانگیخته‌ای ایفا کنند. و کدام کشور در جهان کنونی بیش از ایران امروز نیازمند چنین خطابی است؛ کشوری که اصلا و اساسا با ایده استقلال (نه شرقی، نه غربی) شکل گرفته است.