التفسير الأقوم - إن الذين كفروا و ظلموا لم يكن الله ليغفر لهم و لا ليهديهم طريقا

مصداق أتم و آکمل آیات شریفه کسانی هستند که به امامت ائمه مصومین ع کفر ورزیدند و با ادعای برخورداری از تمامی اختیارات حجج الهی ع ، عناوین و مقام های خاص آن بزرگواران را غصب کردند: في تفسير عليّ بن إبراهيم‏ : و قرأ أبو عبد اللّه- عليه السّلام-: إنّ الّذين كفروا و ظلموا آل محمّد حقّهم. مراد کسانی هستند که حق ولایت و امامت آل محمد ع را انکار و با "ادعای برخورداری از تمامی اختیارات رسول خدا ص و ائمه معصومین ع" ، مقام آن بزرگواران را غصب و تصاحب کردند. آنها کفر و ظلم را در وجود خود یکجا جمع کردند و هرگز آمرزیده نخواهند شد و در عذاب جهنم جاویدان خواهند ماند. و في أصول الكافي‏ : أحمد بن مهران، عن عبد العظيم بن عبد اللّه الحسنيّ، عن محمّد بن الفضيل، عن أبي حمزة، عن أبي جعفر- عليه السّلام- قال‏: نزل جبرئيل- عليه السّلام- بهذه الآية هكذا: إنّ الّذين كفروا و ظلموا آل محمّد حقّهم لم يكن اللّه. توضیح تخصصی : إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً (167): لأنّهم جمعوا بين الضّلال و الإضلال، و لأنّ المضلّ يكون أعرق في الضّلالة و أبعد من الانقلاع عنه. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا: جمعوا بينهما. و الظّلم أعمّ من الظّلم عليه و على غيره، إذا اجتمع مع الكفر. لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً (168): إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً: حال مقدّرة. وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً (169): لا يصعب عليه. شرح: خداوند سبحان کفار و مشركین و ستمگران را، مادامی كه در گمراهى باشند، نمى‏ آمرزد و در آخرت جز به راه جهنم به راه ديگرى هدايتشان نمى‏ كند؛ چراكه آنان در دنيا گمراهى را پيشه خود ساختند و با وجود هشدار و بيم دادن رسول خدا ص از راه حق منحرف شدند. واژه «ابدا» در آيه نشان مى‏ دهد كه آنان در جهنم جاودانه خواهند بود و عذاب از آنها برداشته نخواهد شد. البته، اگر لفظ «ابدا» نمى‏بود، لفظ «خلود» نشان‏دهنده احتمال دوام و طولانى بودن اقامت كافران و گمراهان در جهنم بود [؛ لكن واژه «ابدا» اين موضوع را قطعى كرده است‏.