گفتاری درباره کتاب سقراط اکسپرس

«یکی از بهترین کتاب هایی که در سال هزار و چهارصد و یک خواندم سقراط اکسپرس، نوشته اریک وینر، با ترجمه خانم شادی نیک رفعت و از انتشارات نشر گمان است. چهار امتیاز در این کتاب میبینم و امیدوارم این امتیازها باعث شود که سروران و دوستان این کتاب را بخوانند. اولا کتاب درباره چهارده فیلسوف است که به نظر نویسنده نه فقط فیلسوف، بلکه حکیم هم بوده‌اند و بنابراین فقط نمیتوانیم بگوییم که فیلسوف آکادمیک اند، بلکه علاوه بر این که فیلسوف اند، حکیم اند. مثال بزنم. کانت یکی از بزرگترین فیلسوفان تاریخ است، ولی شما در این کتاب مطلقاً سخنی از کانت نمیبینید، چون وینر در این کتاب به حکمت فیلسوفان میپردازد، یعنی میپردازد به این که ببینیم فلان فیلسوف برای زندگی عملی و محسوس و ملموس ما، برای زندگیی که در طول عمرمان میکنیم، چه چیزی برای گفتن دارد و چون لااقلّ به زعم او در کانت چیزی از این سنخ پیدا نمیشده است، علیرغم عظمت کانت به عنوان یک فیلسوف و یک متفکر، چیزی در این کتاب از کانت نیامده است. بنابراین، در واقع باید گفت این کتاب خودش را مصروف آرای فیلسوفانی کرده است که برای زندگی عملی هم، فارغ از نظرپردازیهای انتزاعی، چیزی برای گفتن دارند. در این سمت و سو، ایشان از مارکوس اورلیوس فیلسوف بزرگ رواقی، سقراط، روسو، دیوید ثورو، شوپنهاور، اپیکور فیلسوف لذت گرای سنجیده، سیمون وی، گاندی، کنفوسیوس، سی شوناگون نویسنده ژاپنی قرون وسطایی، نیچه، اپیکتتوس، سیمون دوبوار و مونتین اسم برده و چهارده فصل را به این چهارده فیلسوف حکیم اختصاص داده است. علاوه بر این، یک حکمت هر کدام از این فیلسوفان حکیم را مورد توجه قرار داده و به نظرش آمده است که آن فیلسوف نکته اصلی حکمتش آن نکته است. مثلاً در مورد سیمون وی میگوید سیمون وی آن چه به ما آموخت توجه، توجه کردن و کیفیت توجه به امور است. این گویا شاه بیت حکمت سیمون وی است که زندگی مجموعه چیزهایی است که تو به آنها توجه میکنی. زندگی هر کسی حاصل جمع همه چیزهایی است که به آنها توجه کرده است... مثلاً در باب مونتین، چگونه مردن محل توجه او است. گویا مهمترین حکمتی که از مونتین میشود آموخت این است که چگونه بمیریم. چگونه مردن هم مثل چگونه زیستن قابل یادگیری است...»