چاپ؛ پایکوبی مردمان بلوچ

رقص گروهی مردان بلوچ که در گویش محلی، چاپ و در برخی مناطق ناچ هم گفته می شود. این رقص در تمام مناطق بلوچ نشین، از نهبندان در خراسان جنوبی گرفته تا سیستان و بلوچستان و جنوب استان کرمان، در بزم ها و جشن عروسی توسط مردان با لباس یکدست سفید بلوچی به زیبایی اجرا می شود. پایکوبی سه گام به پیش و سه گام به پس، هماهنگ با نوای دهل و سورنا و با حرکتی دوار به دور مطربان، شیوه ی زیبای اجرای این رقص بومی ست. در آغاز رقص نوازندگان ساز و دهل در میدانگاه شروع به نواختن میکنند و مردان بلوچ با پیوستن در صفی شانه به شانه در مسیری دوار به گرد نوازندگان، همگام با ریتم شروع به پایکوبی میکنند. بر تعداد مردان یک به یک آنقدر افزوده میشود تا دایره کامل و به تدریج بزرگتر شده و همه میدانگاه را در برگیرد. در طول زمان چاپ که 2 الی 3 ساعت و گاهی هم بیشتر طول میکشد، نوازندگان یک نفس و بدون وقفه مینوازند که در خصوص ساز سرنا مهارت خاصی نیاز دارد. در طول این زمان افراد داخل حلقه رقص رفت آمد دارند و اکثرا جوانان با شور و اشتیاق جوانی و اندیشه دختران جوان نظاره گرشان تا پایان در حلقه باقی می مانند. کِل کشیدن زنان و دختران انرژی بخش حاضرین در چاپ است و شادی جشن را دوچندان میکند. رقص با ریتم آرام سازها آغاز می شود و هرچه رو به پایان می رود نوازندگان ریتم را تندتر کرده و نوعی جذابیت، چالش و رقابت در انتهای رقص برای جوانان در هماهنگ سازی پایکوبی خود و ماندن در حلقه تا انتها را بوجود می آورد. بدیهی است هرچه ریتم تندتر شده، افراد مسن حلقه را ترک و ادامه رقص را به جوانان میسپارند که باعث کوچک شدن مجدد حلقه در پایان رقص میشود. رقیصدن یا به اصطلاح محلی چاپ گرفتن در عروسی دیگری نوعی ادای احترام به صاحب جشن است.
ویدیوهای مرتبط
ویدیوهای جدید